Presja ciążąca nad osobami uprawiającymi sport wynikająca z konieczności bycia smukłym i posiadania większej wydolności fizycznej powoduje, że niektórzy zawodnicy odżywiają się tak, że nie tylko obniżają wydolność ale przede wszystkim narażają swoje zdrowie na pojawienie się różnych komplikacji. Zaburzenia żywieniowe u zawodniczek obejmują zaburzenia łaknienia, nieobecność miesiączki oraz utratę tkanki kostnej. Niestety występują one dość często u kobiet uprawiających sport wyczynowy. Mogą pojawiać się razem albo osobno. Sportsmenki są także bardziej narażone na anemię, niż kobiety nie uprawiające sportu, gdyż podczas wysiłku treningowego wzrastają straty żelaza.
Duży wysiłek fizyczny, przy równoczesnym intensywnym trybie życia i obecności stresu, ma negatywny wpływ na metabolizm. Dla sportowca szczególnie ważna jest odpowiednia do obciążenia podaż energii w diecie. Jeśli się tego nie zapewni to można się spodziewać zaburzeń w metabolizmie. W przypadku kobiet dotyczy to zwłaszcza gospodarki hormonalnej wyrażającej się wahaniami na osi podwzgórza, a ściśle przysadka-jajniki. Prowadzi to do zaburzeń w wydzieleniu hormonów mózgowych odpowiedzialnych za kierowanie cyklem miesiączkowym, wyróżniających się spadkiem wytwarzania estrogenów i progesteronu (główne hormony żeńskie).
W sytuacji kiedy kobieta chudnie, na skutek redukcji ilość tkanki tłuszczowej w organizmie, zasób estrogenów u niej obniża się. Za wartość graniczną przyjmuje się ok 17% tkanki tłuszczowej w organizmie. Jest to oczywiście zależne od osoby, przy czym uważa się, że ilość tkanki tłuszczowej nie powinna być niższa od 12%. Konsekwencją tych zmian mogą być okresowe zaniki miesiączki oraz pogorszenie wbudowywania wapnia w kości, co może prowadzić do obniżenia gęstości tkanki kostnej, większego narażenia na zmiękczenia kości, osteopenię i osteoporozę. Na skutek restrykcji dietetycznych w odniesieniu do energii wzrasta zagrożenie pojawienia się zaburzeń psychosomatycznych, takich jak: anorexia nervosa czy bulimia nervosa. Problemy te pojawiają się coraz częściej u młodych sportowców zobligowanych do restrykcyjnego utrzymania określonej masy ciała. Niekiedy może wystarczyć obniżenie liczby obowiązków, zredukowanie treningów i prawidłowo zbilansowana dieta zaspokajająca w pełni zapotrzebowanie energetyczne. W bilansowaniu diety sportowców może mieć znaczenie suplementacja wapniem, witaminami z grupy B, żelazem i cynkiem, gdyż może korzystnie oddziaływać na stan tkanki kostnej i mięśniowej. Jeżeli chodzi o występowanie anemii u sportowców to wyróżnia się dwa jej rodzaje- anemię związaną z niedoborem żelaza oraz anemię sportową. Do anemii wywołanej niedoborem żelaza dochodzi wówczas, kiedy ustrój ma zmniejszone zapasy hemoglobiny, niż przewidują normy zapotrzebowania na ten składnik. Norma dla hemoglobiny wynosi 11,5-16,5 g/dl, a norma dla ferrytyny, zapasowego wzorca materiału tego pierwiastka wynosi ponad 12 µg/l. Przez pojęcie anemii sportowej rozumie się intensywny ubytek erytrocytów podczas pracy mięśni. Stan taki jest następstwem regularnych treningów tlenowych, które wywołują wzrost objętości plazmy krwi. Anemia z niedoboru żelaza może być następstwem podwyższonej utraty krwi powiązanej z miesiączką lub niewystarczającej ilości spożywania z dietą produktów zawierających żelazo. To ostatnie nie ma miejsca wtedy, gdy zawodniczki realizują zbyt restrykcyjną dietę tzn. jest zbyt niski pobór energii. Szczególnie u sportowców dyscyplin wytrzymałościowych stwierdzono zwiększone ryzyko zachorowania na te choroby. To ryzyko zwykle jest wynikiem stosowania niewłaściwej diety oraz natężonego wysiłku fizycznego. Podstawowe objawy anemii to znużenie, bóle głowy, dekoncentracja i większe zmęczenie podczas treningów, niż zwykle.
Artykuł napisała nataliabarczewska.dobrydietetyk.pl